Henk Bakker, De weg van het wassende water

Het bijzondere van dit boek is, dat het zowel een kerkhistorisch overzicht als een theologisch doorkijkje in de leer van het baptisme en verwante stromingen bevat. Henk Bakker beschrijft  het ontstaan van het baptisme in wat nu Nederland heet. (Ana)baptisten, dopersen, spiritualisten: ze komen allemaal langs in het verhaal van de auteur, die zijn warme gevoelens voor deze mensen niet onder stoelen of banken steekt. Ondertussen maakt zijn manier van schrijven ook duidelijk dat hij de andere tak van de Reformatie – de gereformeerden – ook kent. Calvijn, Luther, Zwingli, maar ook Arminius en Gomarus komen zodoende ook aan bod. Alle discussies die heden ten dage tussen gereformeerden en evangelischen spelen, komen we ook al tegen in de zestiende eeuw. Hoe lees je de Schrift? Welke rol speelt de Heilige Geest? En hoe zit het met je eigen wil? Welke taak heeft de overheid voor het handhaven van de christelijke religie? Welke visie heb je op de gemeente en de doop? De christenen van nu zullen op deze vragen verschillende antwoorden geven, evenals de christenen van toen. Het verschil is alleen dat bepaalde antwoorden je vroeger de kop konden kosten. Tweeduizend anabaptisten lieten tussen de Reformatie en 1600 in de noordelijke Nederlanden het leven vanwege hun geloof (blz. 74). Ontroerend is het verhaal van Dirk Willems, een doper die tijdens zijn vlucht over het ijs achtervolgd werd. Zijn belager zakte door het ijs. Dirk Willems redde hem, maar kon daardoor gearresteerd worden. Hij eindigde op de brandstapel (blz. 77).
De theologische uitstapjes in het boek gaan dieper in op thema’s waar baptisten het nodige over te zeggen hadden en hebben, zoals de geloofsdoop, het omgaan met de Bergrede, gedachten over geweldloosheid, geen militaire dienst, kerk en overheid en gemeentetucht. De beschrijvingen houden de lezer een spiegel voor: denk je baptistisch of gereformeerd of daartussen in? De denkbeelden die de lezer heeft, worden in een historisch kader geplaatst, wat verhelderend werkt.

Dit boek gaat niet alleen over de wortels van het baptisme, maar ook over de wortels van de westerse christelijke lezer zelf. Waar staat hij, als het gaat over de doop, de visie op de Schrift, de overheid enzovoort? Dankzij Bakkers boek ontdekt de lezer binnen welke stroming hij zich thuisvoelt.

Henk Bakker, De weg van het wassende water. Op zoek naar de wortels van het baptisme, Boekencentrum Zoetermeer 2008, ISBN 9789023922896

Voor meer over het baptisme: Olof H. de Vries, Gelovig gedoopt. 400 jaar baptisme. 150 jaar in Nederland